DÜNYA BU TEHDİTİ KONUŞUYOR /YAPAY ZEKÂ
Hüsamettin Gül
Çoktandır yapay zekâyla ilgili kafamda oluşan sorular vardı. Bu sorulara cevap ararken edindiğim bir kısım önemli bilgileri siz değerli okurlarıma da aktarmak isterim. Öncelikle yapay zekâ nedir? Yapay zekâ tehlikeli midir? Hangi meslekler için tehdit oluşturur? Nasıl çalışır sorularına cevap arayalım.
Yapay zekâ, bir bilgisayarın neredeyse bir insanmış gibi düşünmesine, eyleme geçmesine ve yanıt vermesine olanak tanıyor.
Bilgisayarlar, tahminlerde bulunmak, sorunları çözmek ve hatta kendi hatalarından ders çıkarmak için bol miktarda bilgiyle beslenebilir ve bu verilerdeki dizilimleri tanımlayacak şekilde eğitilebiliyor.
Yapay zekâ, verilerin yanı sıra algoritmalara da dayanıyor. Algoritma, bir görevi tamamlamak için doğru sırada takip edilmesi gereken kurallar listesi olarak tanımlanabilir.
Yapay zekânın tehlikeli olup olmadığı, nasıl kullanıldığına da bağlı bir sorudur. Yapay zekâ, insanlara birçok alanda yardımcı olabilir. Bununla ilgilide bir araştırmamı önümüzde günlerde yazıyı dökeceğim. Fakat bugünkü konumuz kötüye kullanım ve istenmeyen sonuçlar. Bu çerçeveden baktığımızda, yapay zekânın etik, güvenlik ve sosyal sorunlarını dikkate almak önemli başlıklar olarak ele alınabilir. Yakın bir zamanda yapay zekânın kötü amaçlı kullanılabileceği muhtemel bir çok senaryoyu sıralayabiliriz. En tehlikeli senaryoların başında kötü niyetli insanların bir insansız hava aracı satın alarak, belirli bir kişiyi hedef alması için onu yüz tanıma yazılımıyla eğitebilir, sahte videolar siyasi manipülasyon için kullanılabilir, korsan kişiler hedeflerin kimliğine bürünmek için ses sentezini kullanabilir gözüküyor.
Oxford Üniversitesi İnsanlığın Geleceği Enstitüsü'nden araştırmacı Miles Brundage şöyle diyor:
"Yapay zekâ vatandaşlar, organizasyonlar ve devletler için risklerin büyüklüğünü değiştirecek. Suçlular makineleri hecklemek ya da şifre çalmak üzere insan kapasitesi seviyesinde eğitebilir ya da gözetleme, fişleme ve baskı amacıyla kullanılabilir. Güvenlik üzerindeki etkileri çok büyük."
Ayrıca araştırmacıların tespitlerine göre
Genellikle yapay zekâ sistemleri sadece insan seviyesinde performansa ulaşmıyor, aynı zamanda onu önemli ölçüde aşıyor. Zaten bu durum başlı başına yapay zekânın nelere yol açabileceğini göstermektedir.
Hackleme, gözetim, ikna ve fiziki hedef tanımlamanın insanüstü seviyede yapılabilecek olduğunu düşünmek İnsan seviyesine ulaşmamış yapay zekânın insanlardan daha fazla geliştirilebilecek olması da aynı şekilde rahatsız edici ve çok tehlikeli bulunmakta. Birçok araştırmacının en fazla üzerinde yorum yaptığı YZ konusu bu olsa gerek.
İnsanlığın Geleceği Enstitüsü Müdürü Doktor Seán Éigeartaigh tehditlerin gerçek olduğuna dikkat çekiyor ve dünya çapında hükümetleri, kurumları ve insanları harekete geçmeye çağırıyor.
Cambridge Üniversitesi Varoluşsal Risk Araştırması Merkezi'nden ShaharAvin BBC'ye yaptığı söyleşide, yapay zekânın uzak bir geleceğe dair ortaya koyduğu tehditlerden ziyade, şu an getirdiği ya da önümüzdeki beş yıl içinde getirebileceği tehditlerin ele alındığını açıkladı.
Yapay Zekâ Tehlikeleri arasında, istihdam alanındaki tehdit önemli bir konudur. Çalışmalar, otomasyonun ve yapay zekânın, dünya genelindeki işlerin büyük bir bölümünü tehdit ettiğini göstermektedir (Arntz, Gregory&Zierahn, 2016). Yapay zekâ teknolojileri geliştikçe, birçok geleneksel iş bölümü belirsiz bir geleceğe sürüklenecektir.
Yapay Zekânın otomasyon kapasitesi, bazı işlerin el ile yapılmasına gerek kalmadan yapılabileceği anlamına gelir. Bu, özellikle veri girişi, muhasebe, depo işleri ve üretim gibi alanlarda daha belirgindir. Ancak, daha karmaşık ve yaratıcı işler de otomasyon tehlikesi altında olabilir (Chui et al., 2016).Bu durum, toplumlarda ciddi sosyo ekonomik sorunlara neden olabilir. İşsizlik oranları artabilir ve bu durum gelir eşitsizliğini daha da artırabilir.
Yapay zekânın kötüye kullanılması, güvenlikle ilgili ciddi sorunlara yol açabilir. Örneğin, YZ teknolojileri, siber saldırıları daha etkili ve tehlikeli hale getirebilir. YZ algoritmaları, sistemlerin güvenlik açıklarını daha hızlı ve etkili bir şekilde bulabilir ve bu da veri ihlalleri ve siber saldırılar için büyük bir risk oluşturabilir (Brundage et al., 2018).
YZ’nin son tehdidi, kontrolsüz gelişmesi ve kullanımıdır. Bu durum, YZ’nin beklenmedik sonuçlara yol açabileceği ve hatta insan kontrolünün dışına çıkabileceği anlamına gelir (Bostrom, 2014). Bu, özellikle süper-zekâ gibi gelişmiş YZ sistemlerinde bir sorun olabilir. Bu tür sistemler, insanların anlayışını aşabilir ve beklenmeyen, potansiyel olarak tehlikeli davranışlarda bulunabilir.
YZ’nin getirdiği tehlikeler, ciddi düşünülmeli ve hızlı karar alınıp tedbirler uygulanmalıdır. Bu teknolojilerin hızla gelişmesi, bir dizi etik, sosyal ve güvenlik sorununu beraberinde getireceği için sorunları anlamak ve bunlarla başa çıkmak etkili stratejiler geliştirmek, yapay zekânın güvenli ve faydalı bir şekilde kullanılmasını sağlayacaktır.
Tabi ki teknolojinin gelişmesi beraberinde birçok kolaylığı ve rahatlığı hatta konforu da hayatımıza katmıştır veya katacaktır. Ancak Yapay Zeka yüksek tehditleri içinde barındıran çok farklı bir teknoloji olduğu için bütün dünya gelişmeleri an be an takip etmektedir. Yapay zekanın yansıtılacağı savaşları göz önünde bulundurduğumuzda insanlığın büyük felaketler yaşayabileceğini görmek bile mümkün olacaktır.
Önümüzde yazılarda Yapay Zekânın hayatımıza kattığı veya katacağı olumlu gelişmeleri ele alacağız inşallah.